Płaszczyzny integracji imigrantów w Szwajcarii na początku XXI w. — nauka języka, szkolnictwo podstawowe, nauka zawodu
Słowa kluczowe:
integracja, imigranci, nauka języka, szkolnictwoAbstrakt
Dla wszystkich emigrantów na świecie zanim się adoptują w nowym kraju pierwszym problemem zawsze jest nieznajomość języka w miejscu osiedlenia się. Ta ułomność znacznie obniża możliwości zatrudnienia oraz uzyskania poziomu zarobków odpowiadających nawet wysokim kwalifikacjom zawodowym. Znajomość języka ma oczywisty wpływ na tempo i jakość adaptacji, integracji, a następnie całkowitej asymilacji w obcym kraju. Braki językowe mogą zaprzepaścić ujawniające się szanse awansu zawodowego, społecznego, możliwości podjęcia nauki zawodu. Władze Szwajcarii na różnych poziomach dostrzegają problemy emigrantów w zakresie szkolnictwa. Na poziomie federalnym działa Bundesamt für Berufsbildung und Technologie (BBT) (urząd do spraw kształcenia zawodowego i technologii), który jest odpowiedzialny za strategię rozwoju oraz kształtowania przepisów dotyczących wszystkich kantonów, jak również ma obowiązek kontrolowania systemu i programów szkolnictwa zawodowego na terenie Szwajcarii. Na poziomach kantonów również istnieją urzędy zajmujące się szkolnictwem zawodowym, a także doradztwem zawodowym, które mają za zadanie kształtować szkolnictwo zawodowe na potrzeby przemysłu, handlu i usług. To przedstawiciele szwajcarskiej gospodarki ustalają kierunki i poziom kształcenia uczniów na ich potrzeby.
Bibliografia
Ambühl-Christen E., Ausbildung und Integration von fremdschprachigen Jugentlichen auf Sekundarstufe II, (w:) Expertenbericht. EDK — Schweizeriche Konferenz der kantonalen Erziehrunsdirektoren, Bern 2000.
Ausländer- und Asylstatistik 2004, Teil 2: Retrospektive Ergrbnisse, Bern 2004.
Ausländerinnen und Ausländer in der Schweiz, Bericht BFS 2005.
BBT Berufsbildung in der Schweiz 2005. Fakten und Zahlen, Bundesamt für Berufsbildung und Technologie (BBT), Bern 2005.
Bülent K., Akermann Ch., Integrationsförderungsprogramm — Teilevaluation Schwerpunkt 1: Förderung der sprachlichen Kommunikation, Neuschatel 2004.
Coradi V., Soziale Integration und Leistungsförderung. Thematischer Bericht der Erhebung PISA, Neuchatel 2005.
Coradi Vellacott M., Wolter S., Chancengerechtlichkeit im schweizerischen Bildungswesen, Aarau 2005.
Egger T., Integration und Arbeit. Handlungsfelder, Akteure und Anzatzpunkte zur Besserstellung von Ausländerinnen und Ausländer auf dem Schweizer Arbeitsmarkt, Bern 2003.
Egger T., Zugang zum Arbeitsmarkt erleichtern — ein Wegweiser, (w:) Terra Cognita, Nr. 3, Bern 2003.
EKA Jahresberichte, http://www.eka-cfe.ch, Publikationen.
Evaluation des Integrationsförderungsprogramms 2001 bis 2003, Bern EKA (Eidgenösissche Ausländerkommision).
Fibbi R., Bülent K., Piguet E., Nomen est omen: Quand s’apeller Pierre Afrimou Mehmet fait ladifférence, Synthesis 3, Bern-Aarau 2004.
From Initial Education to Working Life — Making Transitions Work, OECD Publishing, Paris 2008.
Graber M., Anlernen nach herkunft, (w:) Bundesamt für Statistik (BFS), Sektion Schul- und Berufsbildung, Lernende & Abschlüsse Brückenangebote, Bern 2005.
Grin F., Immigrationschprachen und berufliche Integration in der Schweiz, (w:) H.-R. Wicker, Migration und der Schweiz, Seismo, Zürich 2003.
Haeberlin U., Imdorf Ch., Kronig W., Chancenungleichheit bei der Lehrstellensuche. Die Einfluss von Schule, Herkunft und Geschlecht, Bern-Aarau 2004, 2006.
Hüttner E., Guggisberg J., Sprachförderung in der Zweitschprache für Migranntinen und Migranten. Eine untersuchung des Angebots im Auftrag des BFM, Bern 2005.
Lanfranchi A., Schulerfolg bei Migrationskindern dank transitorische Räume im Vorschulbereich, (w:) H-R. Wicker, R. Fibbi, W. Haug (red.), Migration und die Schweiz, Zürich, Seismo 2002.
Lischer R., Integrierte Fremde? Eine statische Antwort. Ausländische Kinder und Jugentliche im schweizerischen Bildungsystem, (w:) S. Rosenberg, Schul- und Bildungslaufbahn von immigrierten „leistungsschwachen” Schulerinnen und Schulern. Schlussbericht Convegno 2002, Bern 2002.
Lüdi G., Werlen I., Schprachenschaft in der Schweiz, Neuchatel 2004.
Meyer T., Jugentliche mit Migrationshintergrund, (w:) Wege in die nachobligatorische Ausbildung. Die ersten zwei Jahre nach Austritt aus obligatorische Schule. Zwischenergebnisse des Jugendlängsschnitts, Neuschatel 2003.
Moser U., Rynn H., Lerneerfolg in der Primarschule — Eine Evaluation der Leistungen am Ende der Primarschule, Aarau 2000.
Moser U., Schwerigkeiten einfache texte zu verstehen, Bern 2002.
Rüesch P., Gute Schulen im multikulturellen Umfeld, Zürich 1999.
Staufer M., Synthese der kantonalen Enwicklungsprojekte 2004/5, Bern 2004.
Wanner P., Migration und Integration — Ausländerinnen und Ausländer in der Schweiz, Neuschatel 2004.
