"Zło" i jego sprawca w religiach uniwersalnych. Krótki zarys
DOI:
https://doi.org/10.24426/zngsw.v21i4.181Słowa kluczowe:
religie uniwersalne, zło, grzech, nakazy/zakazy boskie, sprawca-człowiekAbstrakt
"Zło" — jego istota i przyczyny zawsze interesowały człowieka, który nie potrafił zrozumieć, dlaczego ono istnieje, mając na uwadze stworzenie Świata przez Boga, który nie powinien, w ich mniemaniu, dopuścić do szerzenia się niegodziwości na ziemi. Celem artykułu nie jest wyjaśnienie tego problemu, lecz próba zdefiniowania "zła" w kontekście uniwersalnych religii, a tym samym określenia jego charakteru na tej płaszczyźnie. Ponieważ "zło" nie może istnieć samoistnie, więc koniecznym wydawało się również określenie jego sprawcy. Przy czym "zło" jest traktowane dość jednostronnie, to znaczy za takowe uznaje się świadomy czyn człowieka skierowany przeciwko innemu z zamiarem (zło intencjonalne) zrobienia mu, w szerokim rozumieniu tego słowa, krzywdy. Oczywiście w przedstawionym w artykule aspekcie, sprawcą "zła" może być tylko człowiek. Na tle religii uniwersalnych właśnie on czyniąc "zło", staje się równocześnie przekraczającym nakazy i zakazy boskie. Jest ono na tym gruncie postrzegane jako grzech (w buddyzmie jako brak oświecenia), który może być wybaczony, ale nie zawsze.
Bibliografia
Belina-Prażmowska, P. (2014). Dlaczego czynimy zło? Trójpodział przyczyn zła moralnego według św. Tomasza z Akwinu. Rocznik Tomistyczny, 3, Naukowe Towarzystwo Tomistyczne.
Bielawski, J. (tłum.). (1986). Koran. Warszawa: PIW.
Brahmavamso, A.: Dlaczego czynimy zło? Pobrane z: http://sasana.wikidot.com/dlaczego-czynimy-zlo.
Clark, R. (1961). The Universe: Plan or Accident? London: Paternoster Press.
Dynarski, K. (red.). (1998). Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia Tysiąclecia. Wydanie trzecie. Poznań-Warszawa: Wydawnictwo Pallottinum.
Emberger, G. (2013). Teologiczne i naukowe wyjaśnienia pochodzenia i celu zła naturalnego. Filozoficzne Aspekty Genezy, 10.
Fedrus. (2001). Problem z karmą. CyberSangha, 12 (maj 2001). Pobrane z: http://www.buddyzm.edu.pl/cybersangha/page.php?id=234.
Gasparrii, P. Katechizm Katolicki Kardynała Gasparriego. Rozdział IV O dziesięciu przykazaniach Bożych czyli o Dekalogu (187–241). Pobrane z: http://www.piusx.org.pl/katechizm/4.
Hazrad Mirza Bashir-un-Din Muhmud Ahmad. (1994). Życie świętego proroka Muhammada. Wydawca Islam International Publications.
Jan Paweł II. (1981). Przemówienie do członków Świętej Penitencjarni Apostolskiej. Rzym, 30 I 1981, AAS 73.
Jan XXIII. (1960). Encyklika Ad Petri Cathedram; Część I — Prawda: Poznanie prawdy, zwłaszcza prawdy objawionej, 1959. Wiadomości Archidiecezji Warszawskiej, 1.
Keller, J. (red.). (1988). Zarys dziejów religii. Warszawa: Iskry.
Kolwas, S. (2013). Antropologiczne aspekty idei globalizacyjnych w filozofii Tadeusza Kotarbińskiego. Studia Philosophiae Christianae, 2(49), UKSW.
Kotarbiński, T. (1937). O tak zwanej miłości bliźniego. Lwów: Przegląd Społeczny.
Michniewicz, G. (2009). Energia w materii, czyli człowiek. Białystok: StudioAstroPsychologii.
Pardes, T. (2009). Judaizm bez tajemnic. Kraków: Pardes.
Piechaczek, S. Homo malus. Zło jako zasada świata w myśli Emila Ciorana. Przegląd Humanistyczny, 2(453) Warszawa.
Słuszkiewicz, E. (1988). Buddyzm pierwotny. W: J. Keller (red.), Zarys dziejów religii. Warszawa: Iskry.
Szwarczyński, J. (2012). Zło — Dramat ludzkiej wolności w ujęciu Hansa Ursa von Balthasara. Teologia w Polsce, 2(6), Katowice.
Szymczak, M. (red.). (1985). Słownik Języka Polskiego, tom III R-Ż. Warszawa: PWN.
Tyburski, W. (2009). Stan badań nad spuścizną Henryka Elzenberga. W: Elzenberg — tradycja i współczesność. Toruń: UMK.
Urantia Foundation. (2011). Księga Urantii. Chicago: Urantia Foundation.
