Meandry życia i twórczości Zygmunta Baumana

Autor

  • Danuta Ciukszo

DOI:

https://doi.org/10.24426/zngsw.v17i0.77

Słowa kluczowe:

Zygmunt Bauman, antysemityzm, ponowoczesność, płynna nowoczesność, totalitaryzm, emigracja

Abstrakt

Zygmunt Bauman — urodzony w Polsce, znany a zarazem kontrowersyjny przedstawiciel nauk społecznych. Profesor w zakresie socjologii, zaliczany także w poczet współczesnych filozofów, twórców nowych paradygmatów i pojęć współczesnej filozofii społecznej oraz teorii kultury. Jako jeden z najwybitniejszych, ale i najczęściej cytowanych na świecie polskich socjologów i filozofów obok Piotra Sztompki i Leszka Kołakowskiego. Sławę zyskał zwłaszcza jako twórca koncepcji postmodernizmu (ponowoczesności), płynnej nowoczesności (późnej nowoczesności). Omawiany autor należał do wąskiego grona polskich intelektualistów, których książki nie tylko znajdowały się na półkach bibliotek uniwersyteckich całego świata, lecz także były z uwagą czytane i komentowane. Szerszemu gronu czytelników był znany jako eseista i popularyzator nowych nurtów nauk społecznych. Krytyka często jednak dotyczyła nie tyle jego twórczości naukowej co zaangażowania politycznego, postawy społecznej i moralnej. Do końca życia zmagał się z bardzo krytycznymi ocenami swojej działalności podczas współpracy ze służbami bezpieczeństwa w latach powojennych. Z drugiej strony jego rodzina zarówno w okresie międzywojennym w Polsce, podczas hitlerowskiej okupacji i po wojnie a zwłaszcza po 1968 r. była narażona na liczne akty prześladowań przez antysemickie kręgi społeczne i polityczne. W artykule omówione zostaną meandry i kontrowersje życia i twórczości polskożydowskiego przedstawiciela nauk społecznych i czynnego uczestnika życia społecznego Polski i innych krajów, gdzie przebywał jako uciekinier czy wygnaniec na przestrzeni prawie stulecia na przełomie dwóch burzliwych w historii Europy i świata wieków, jako wnikliwy obserwator życia społecznego wychowany, żyjący i borykający się z przeciwnościami losu na styku różnych kultur.

Bibliografia

Bauman Z., Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika, Warszawa 2000.

Bauman Z., Ponowoczesność jako źródło cierpień, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2000.

Bauman Z., Pusta agora, „Gazeta Wyborcza” 2000, nr 117.

Bauman Z., Razem osobno, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2003.

Bauman Z., Życie na przemiał, Wydawnictwo Literackie, Warszawa 2005.

Bauman Z., Czy istnieje postmodernistyczna socjologia?, [w:] A. Jasińska-Kania (oprac.), Współczesne teorie socjologiczne, t. 2, Warszawa 2006.

Bauman Z., Płynna nowoczesność, Kraków 2006.

Bauman Z., Praca, konsumpcjonizm i nowi ubodzy, WAM, Kraków 2006.

Bauman Z., Społeczeństwo w stanie oblężenia, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2006.

Bauman Z., Zindywidualizowane społeczeństwo, Gdańsk 2008.

Bauman Z., Nowoczesność i Zagłada, Warszawa 2009.

Bauman Z., 30 mln nowych imigrantów albo upadek cywilizacji europejskiej, „Puls Biznesu”, 18.09.2011.

Bauman Z., To nie jest dziennik, (przekł.) M. Zawadzka, Wydawnictwo Literackie, 2012.

Bauman Z., Tester K., O pożytkach z wątpliwości. Rozmowy z Zygmuntem Baumanem, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2003.

Bauman Z., Kubicki R., Seidler-Janiszewska A., Życie w kontekstach. Rozmowy o tym, co za nami i o tym, co przed nami, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.

Cichy M., Przewodnik po królestwie wolności, „Gazeta Wyborcza”, 25–26.11.1995.

Dane IPN — katalog funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa, Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 10.02.2017].

Gontarczyk P., Nowe kłopoty z historią. Publicystyka z lat 2005–2008, Warszawa 2008.

Gontarczyk P., Towarzysz „Semjon”. Nieznany życiorys Zygmunta Baumana, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, 6/2006 (66).

Ignoranci i impotenci, z prof. Zygmuntem Baumanem rozmawia Tomasz Kwaśniewski, „Duży Format”, dodatek do „Gazety Wyborczej”, 18.11.2010.

Koniec orgii, z prof. Zygmuntem Baumanem rozmawia Tomasz Kwaśniewski, „Duży Format”, dodatek do „Gazety Wyborczej”, 9.02.2009.

Obirek S., Komu potrzebny jest Zygmunt Bauman, „Nigdy Więcej” 2014, tom 21.

Pamięć Shoah: kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętniania, A. Zeidler-Janiszewska, T. Majewski (red.), Officyna, 2009.

Torańska T., Jesteśmy. Rozstania ‘68, Świat Książki, Warszawa 2008.

Wiesel E., Żebrak z Jerozolimy, Nowy Jork 1970.

Pobrania

Opublikowane

2019-02-13

Jak cytować

Ciukszo, D. (2019). Meandry życia i twórczości Zygmunta Baumana. Zeszyty Naukowe Gdańskiej Szkoły Wyższej, 17, 209–225. https://doi.org/10.24426/zngsw.v17i0.77

Numer

Dział

Nauki społeczne