Normy prawne wpływające na użycie Sił Zbrojnych RP
DOI:
https://doi.org/10.24426/zngsw.v20i3.142Słowa kluczowe:
konflikt zbrojny, jednostka wojskowa, prawo humanitarneAbstrakt
Konflikt zbrojny prowadzony w oparciu i zgodnie z powszechnie obowiązującymi normami prawnymi wynikającymi z prawa: zwyczajowego, międzynarodowego czy też regulacji prawnych wewnątrzkrajowych państwa-strony ma na celu ucywilizowanie wojny, a przede wszystkim zapewnienie przestrzegania podstawowych zasad prawa humanitarnego. Recepcja prawa międzynarodowego do systemu krajowego jest indywidualnym zadaniem i zobowiązaniem dla każdego z państw-strony wynikającym z poszczególnych umów traktatowych. Rzeczpospolita Polska ratyfikowała ponad sto konwencji, w których zostały uregulowane międzynarodowe zasady, reguły prowadzenia konfliktów zbrojnych. W Polskim systemie prawnym użycie siły przez jednostki organizacyjne Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej zostało w sposób enumeratywny wyszczególnione w ustawie zasadniczej z 1997 roku z dychotomicznym jej podziałem na użycie na terenie kraju i poza granicami państwa. Natomiast status prawny jednostek organizacyjnych Sił Zbrojnych sprecyzowany został w ustawie z dnia z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Aktywacja Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej poza granicami państwa ustawodawca uregulował w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 roku o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej poza granicami państwa, w której zawarł również sytuacje użycia siły wynikające z zobowiązań Sojuszu Północnoatlantyckiego. Dopuszczalność, proces aktywacji i zakres użycia polskich sił zbrojnych na terenie kraju zawarte zostało w kilku ustawach, między innymi: antyterrorystycznej, o policji, o ochronie żeglugi i portów morskich i jeszcze kilku innych.
Bibliografia
Karta Narodów Zjednoczonych, Statut Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości i Porozumienie ustanawiające Komisję Przygotowawczą Narodów Zjednoczonych. Dz.U. z 1947 r. Nr 23, poz. 90.
Konwencja wiedeńska o prawie traktatów sporządzona w Wiedniu dnia 23 maja 1969 r. Dz.U. z 1990 r. Nr 74, poz. 439.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483.
Protokół dodatkowy do konwencji genewskich z dnia 12 sierpnia 1949 r., dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych (protokół I). Dz.U. z 1992 r. Nr 41, poz. 175 z późn. zm.
Traktat Północnoatlantycki sporządzony w Waszyngtonie dnia 4 kwietnia 1949 r. Dz.U. z 2000 r. Nr 87, poz. 970.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej. Dz.U. z 2017 r. poz. 1932, tekst jednolity.
Ustawa z dnia 21 czerwca 2016 r. o stanie wyjątkowym. Dz.U. z 2017 r. poz. 1928, tekst jednolity.
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji. Dz.U. z 2017 r. poz. 2067, tekst jednolity.
Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych. Dz.U. z 2018 r. poz. 452, tekst jednolity.
Ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej. Dz.U. z 2017 r. poz. 2365, tekst jednolity.
Ustawa z dnia 4 września 2008 r. o ochronie żeglugi i portów morskich. Dz.U. z 2018 r. poz. 435, tekst jednolity.
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa. Dz.U. z 2014 r. poz. 1510, tekst jednolity.
Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Dz.U. z 2018 r. poz. 1459, tekst jednolity.
Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych. Dz.U. z 2018 r. poz. 452, tekst jednolity.
